.....ตั้งใจจะไปเที่ยวปาย ตั้งแต่ปลายปี เพราะเป็นช่วงเวลา In สุดๆแล้วในฤดูกาลแอ่วเมืองเหนือ แต่ตุลา ก็แล้ว พศจิกา ก็แล้ว ธันวา มกรา ก็ยังไม่ได้ไปอีก ....มัวแต่ ตะลอนไปที่อื่นที่ไม่ได้วางแผน สักนิด (สาบาน...จริงจริ๊ง) จนล่วงเลยมาถึงกลางเดือนมีนา ในกรุงกำลังร้อนระเบิด แต่คงเพราะกรรมบันดาล มีเหตุให้ต้อง ไป...ปาย จนได้ ตามสูตรไปแบบไม่ได้แพลน เอาซิไปก็ไป ไปทั้งที่มัน Out แล้วแบบนี้แหละ .....แต่แล้วเมื่อไปถึงที่ ไม่อยากจะเชื่อเลย ปายก็ยังเป็นปาย ที่ช๊อปชอบ และเย็น! จนอาภรณ์ผ้าบาง แขนสั้นแขนกุด ทั้งหลายที่เตรียมไปรับสถานการณ์แบบร้อนๆ เป็นอันยังพับเพียบเรียบร้อย อยู่ในกระเป๋า แล้ววิ่งวุ่นไปหาอุดหนุนผ้าห่ม ผ้าพันกันเย็น จากสาวแม้วเจ้าถิ่น เป็นที่กลุ้มใจแทนสมาชิกผ้าพันคอในโกดังที่บ้านว่าอีก 3 วัน ต้องได้ต้อนรับน้องใหม่อีกแล้ว

เวลานี้แหละที่พลาดไม่ได้..... ตื่นนอนแต่เช้าออกจากตู้นอนเย็นฉ่ำ เดินมาจิบกาแฟรับลมชมวิว ในตู้สเบียง... แล้วรอ นี่ไงได้ลอด ถ้ำขุนตาน อีกแล้ว....เย้ เย้

แวะ ห้วยน้ำดัง ก่อนตามความเคยชิน เหมือนเป็นธรรมเนียม นี่ไง...ห้วยน้ำดัง เดือนมีนาคม ยามใกล้เที่ยง กับอุณหภูมิ 18 C

แล้วเธอก็ยังรออยู่....สะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย ตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่2 ปี 2485 ยืนยงยาวนาน คอยบอกผู้คนผ่านทางว่า อีกแป๊บเดียวก็จะถึงปายแล้วนะจ๊ะ ...ฉันแวะทักทายเธอเกือบทุกทีที่ผ่านมา

ไข่ที่นี่ซื้อแล้วต้องเอาไปต้ม.... ห้ามเอาไปทอดล่ะ คิดขำๆ กับข้อความบ่งบอกวิธีใช้ เหมือนข้างกล่องผงซักฟอก เอามาฝากจากที่ทำการอุทยาน ที่บ่อน้ำแร่ น้ำร้อนท่าปาย

ตะวันกำลังจะลาลับหลังแนวเขา.... ประกายแสงเข้มแต่คลายความร้อนแรง ส่องผ่านหมู่ไม้ที่กำลังพากันทิ้งใบ ส่งท้ายวัฏจักรของ..วัน รับการคืบเข้ามาของ..คืน ณ บ่อน้ำร้อนท่าปาย

วิวนี้ไงมันคือ...ปาย ไม่ต้องแต่งแต้มด้วย สไตล์ฮิตแบบไหน ทุ่งนากับแนวเขา และลำน้ำปาย ที่วันนี้ไหลเรื่อยเอื่อยเย็น เป็นธารน้อย จนจินตนาการไม่ออกเลยว่ายามเกรี้ยวกราด...เธอจะดุดันโถมกระหน่ำ

ชาวปายแต๋ๆ..... อุ๊ยร่างเล็กหลังคุ้มงอ มีแววตาที่เห็นโลกงาม กำลังขายสินค้าบุญ อยู่บนเขา หน้าพระธาตุแม่เย็น สินค้าของอุ๊ย...คือตุงข้าวเปลือกสวยงาม ที่ประดิษฐ์เป็นพุทธบูชา

มันคือ กระเทียม ที่ถูกถอนขึ้นมาสดๆ ....วิถีหนึ่งที่ยังเป็นไปในปาย แวะไปคุยกับ ลุง พี่ น้า อา ชาวไร่กระเทียม ไม่ได้ไปหาเสียง อ้าว! ป่าวเลี้ยวนะ เวลานี้ชาวบ้าน พากันถอนกระเทียมกันทั้งบาง ก็แวะไปคุย แบบหนูอยากรู้ ลุงบอก ถอนเสร็จก็ขายสดๆให้พ่อค้าที่เชียงใหม่ ได้กิโลละ 8 บาท!

นี่ก็คือความเป็นไป ที่กำลังคืบเข้ามาครอบคลุม...ปาย กระท่อมน้อยปลายนา กำลังแปรเปลี่ยน เจ้าของผู้ครองสิทธิ์ กำลังแปรฉากทุ่งนาและแนวเขาให้กลายเป็นทุนตามกระแส แต่ถ้าการแปรเปลี่ยน คำนึงถึงแก่นและความกลมกลืน มันก็เป็นเรื่องดี อย่างน้อย ฉันก็ชอบกระท่อมดิน เก๋ๆ หลังนี้....มันตั้งอยู่หน้าวัดน้ำฮู

เก๋และกลมกลืน... ความคิดทำนาข้าวขั้นบันไดในรีสอร์ท มุมมองจากเรือนสูง ในรีสอร์ทชั้นดีอีกแห่งในปาย ดีจังที่จะกลับมาในต่างฤดู แล้วเห็นเจ้าท้องนานี้เปลี่ยนไปตามจังหวะ

เจ้าหุ่นไล่กา...ในนานั้น งานของเจ้าที่นี่คงไม่หนักหนา เพราะหน้าที่หลักก็คงเป็นนายแบบมากว่าคอยไล่กาในวันนี้ ชาวนาในรีสอร์ทกำลังถอนกล้าและดำนากับอยู่ ให้หลังอีก 1 เดือน นาก็คงเขียวขจี...อยากกลับไปทักทายเจ้าหุ่นในวันนั้นจัง

เด็กน้อยชาวเขา ... ในโรงเรียนเล็กๆ บนดอย เราคาดหวังว่าการมีโอกาสได้ศึกษา จะติดอาวุธทางปัญญา ให้กับชีวิตน้อยๆเหล่านี้ ให้เดินไปในครรลองที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์ทั้งแก่ตนและสังคมรอบตัวเค้าของพวกเขา ...........ปิดท้ายหนักไปป่าวเนี่ย น่า..แค่เล็กๆเองไม่ทันกร่อยหรอก ...........ปายครั้งหน้าจะเป็นไง คงต้องตามไปดู แหงล่ะ เพราะครั้งนี้คงไม่ใช้ครั้งสุดท้าย ...........15 มีนาคม 2549